De gietijzeren pan

De voor- en nadelen


Herkennen jullie dat? Die heerlijke geuren welke in de winterse maanden door het huis zweven? Het is een feest der herkenning en jouw gasten zullen al snel de dinertafel op zoeken om te gaan smullen. Al deze lekkere geuren komen natuurlijk voort uit het feit dat jouw najaarsgerecht al uren staat te pruttelen, in die mooie gietijzeren braadpan welke op het gasfornuis staat. Maar wat als je op een dag een nieuwe pan wilt gaan uitzoeken of de braadpan is min of meer aan vervanging toe? Wij zochten eens uit welke voor- en nadelen deze pannen hebben.

Een goede gietijzeren pan gaat, bij regelmatig onderhoud, een leven lang mee. Je herkent vast wel die oude vertrouwde pan van oma, welke zij al jaren gebruikt voor heerlijke gerechten? Zo worden er dus nog veel meer gietijzeren pannen gebruikt die meer dan 50 jaar oud zijn. Het voordeel van gietijzer is dat het een product is zonder chemische coatings of stoffen. Gietijzer heeft van nature dus geen 'anti-aanbaklaag'. Deze laag moet je zelf creëren door olie op hoge temperaturen te laten hechten aan het gietijzer. Hierna heb je nauwelijks onderhoud aan de pan en zal je zien wat voor voordelen gietijzer in jouw keuken heeft!

Gietijzeren pannen met of zonder emaillelaag?

Omdat je niet wilt dat een gietijzeren pan gaat roesten, is het verstandig deze pannen niet 'droog' weg te zetten. Het beste is om na elke wasbeurt een druppel olie in de pan doen en deze goed uit te smeren over het oppervlak van de pan. Een geëmailleerde pan hoeft niet ingebrand te worden. Bij een pan zonder emaille laag zal de olie beter hechten en krijg je dus een betere non-stick laag.

Kan een gietijzeren pan in de oven?

Een gietijzeren pan kan zeker gebruik worden in de oven. Controleer altijd even wat de maximale temperatuur is van de dop op de deksel of handvatten wanneer deze van een ander materiaal zijn gemaakt.

Voordelen van gietijzer:

Temperatuur: Het duurt even voordat een gietijzeren pan warm is, maar wanneer de pan heet is blijft hij dat ook lang. Een braadpan heb je daarom het liefst van gietijzer. Je kunt gerechten lekker stoven/braden op een lage temperatuur, waarbij de temperatuur gelijk blijft over de gehele pan.

Levenslang: Een goede kwaliteit gietijzeren pan koop je voor het leven. Nu wil dit niet zeggen dat je hier dan maar alles mee kan doen. Maar behandel je de pan met liefde en zorg, dan zorgt jouw braadpan voor wederzijdse liefde.

Steeds beter: Een gietijzeren pan is poreus (doorlaatbaar door poriën) en door deze veel in te oliën vormt zich een natuurlijke anti-kleeflaag. De olie gaat in de poriën van de pan zitten en versmelt zich met de pan. Hierdoor gaat de pan steeds beter bakken.

Nadelen van gietijzer

Gewicht: Gietijzeren pannen zijn zoals je misschien al eens hebt ervaren: zwaar. Ouderen of mensen met klachten aan armen of handen kiezen om deze reden, ondanks de nostalgische look toch liever voor een wat lichtere pan.

Onderhoud: Een gietijzeren pan heeft nu eenmaal onderhoud nodig. Zoals wij al eerder hebben vermeld is het raadzaam de pan altijd na gebruik 'vettig' weg te zetten. Dit is een steeds weer terugkerend proces, maar wel in belang van de levensduur van de pan.

Geen non-stick laag: Er zit geen anti-aanbaklaag in de pan. Dit zal je dus ook zeker in het begin gaan merken. Gerechten met veel eiwit zijn moeilijker te bereiden in een gietijzeren pan, omdat deze meer blijven plakken. Je kan dit echter wel gemakkelijk oplossen door wat meer olie te gebruiken.

Het inbrandproces

Over het inbranden van gietijzeren pannen zijn meerdere theorieën juist, de meest makkelijke manier is volgens ons de onderstaande manier:

1. Maak de pan voor gebruik goed schoon met water en zeep.

2. Droog de gietijzeren pan grondig met een doek.

3. Doe een druppel olie (geen olijfolie, maar bijvoorbeeld arachide) in de pan.

4. Smeer de olie goed uit over de hele pan (zowel de binnen- als de buitenkant) tot er geen druppels meer vormen en je een mooi dun laagje over de pan hebt.

5. Verwarm de oven op ongeveer 200 graden.

6. Zet de pan ondersteboven op een rek in de oven. Zorg eventueel voor een plaat onder het rek zodat deze eventuele druppels olie kan opvangen.

7. Laat de pan een uur in de oven staan. Doe na een uur de oven uit en laat de pan in de oven afkoelen.

Schoonmaken

Een gietijzeren pan maak je het beste schoon met een beetje water en een zacht sponsje. Is de pan erg vies is geworden, dan kan je een klein beetje zeep gebruiken, maar spoel hierna wel de pan goed schoon zodat er geen zeepresten overblijven. Gebruik geen harde (staal)spons of agressieve zeep, dit tast namelijk de anti-aanbaklaag aan.

Mocht je de pan écht een keer een goede schoonmaakbeurt willen geven, dan kun je ook een beetje zout in de pan doen en deze verhitten. gebruik hierbij grove korrels zoals bijvoorbeeld zeezout. Zodra de pan begint te walmen, schrob je met een doek of keukenpapier de pan schoon met het zout. Let hier uiteraard wel op de hitte en jouw eigen veiligheid. Je zult zien dat het zout gaat verkleuren. Gooi na het schrobben het zout weg en was de pan met water. Doe daarna een druppel olie in de pan en verspreid de olie.

Veel bak- en braadplezier!